Luyện thi đại học môn Văn: Hướng dẫn làm mẫu bài văn nghị luận.
Hãy trả lời câu hỏi của nhà thơ Tố Hữu
“Ôi! Sống
đẹp là thế nào hỡi bạn”
Mở bài:
Sau khi qua khỏi
trận sốt rét thương hàn, Paven Coóc-Sa ghin, một người thanh niên cộng sản Xô
Viết, suốt đời chiến đấu không mệt mỏi cho một lý tưởng cao quý, đi lững thững
dưới hàng thông, nơi nhiều đồng chí của anh bị treo cổ, đã cháy lên một ý nghĩ
thật sâu sắc và cao đẹp: “Cái quý nhất của
con người là đời sống. Đời người chỉ sống có một lần. Phải sống sao cho khỏi
xót xa ân hận vì những năm tháng đã sống hoài sống phí, cho khỏi hổ thẹn vì dĩ
vãng ti tiện và đớn hèn của mình và để
khi nhắm mắt xuôi tay, có thể nói rằng: Tất cả đời ta, tất cả sức ta, ta đã hiến
dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời: Sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài
người”. Ý nghĩ cao đẹp này cũng đã giải đáp được điều cơ bản mà nhà thơ Tố
Hữu từng băn khoan trăn trở: “Ôi! Sống đẹp
là thế nào hỡi bạn”.
Thân bài
1. Thế nào là sống đẹp và những biểu
hiện của nó.
a. Sống đẹp là sống có lý tưởng cao
đẹp phù hợp với thời đại và có hành động đẹp mỗi giây mỗi phút trong cuộc đời đều
hướng vào cái lý tưởng cao quý ấy.
Theo định nghĩa
của từ điển tiếng Việt thì “Lý tưởng là
tư tưởng và mục đích được coi là cao nhất, tốt đẹp nhất cần đạt đến”. Trong
khi đất nước còn có chiến tranh giành độc lập, thì lý tưởng của tuổi trẻ là chiến
đấu cho độc lập tự do, là quyết xả thân cho Tổ quốc, luôn luôn vang trong tim lời
dạy thiêng liêng của Bác “Chúng ta thà hy
sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”. Thực
tế cách mạng nước ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã có biết
bao người trở thành tấm gương sáng của cuộc sống đẹp, làm thành một bài ca “Bản anh hùng không tắt”, mà lời ca sang
sảng những tên người: Tô Vĩnh Diện lấy thân cứu pháo “Bế Văn Đàn giữ mãi tuổi hai mươi”, “Lý Tự Trọng đầu không hề chịu cúi; sắp ra pháp trường còn đọc Nguyễn
Du; “Chị Sáu ơi! Bông hoa chị cài đầu, còn thắm mãi giữa nhà lao Côn Đảo”.
Và đây là hình ảnh cô La Thị Tám, Võ Thị Tần, 10 cô gái Hà Tĩnh đã từng lấy máu
xương mình để xây nên cái Ngã Ba Đồng Lộc lịch sử. Đó là hình ảnh những cô gái
“đã chết rồi, mộ kề bên đường đỏ” mà
hình như “vẫn còn đứng đó; chờ lấp hố
bom, đường thông xe mới chịu đi nằm” và sẵn sàng để lại tuổi thanh xuân mười
chín, hai mươi cho đất nước, quê hương, “Hồn
trong như suối; Bình minh đời sáng rực vầng dương”. Và đây nữa là hình ảnh
chàng trai Lê Mã Lương, người con ưu tú của Đoàn đã sẵn sàng gác bỏ mọi quyền lợi
cá nhân, tình nguyện đến những nơi gian khổ nhất để nhận nhiệm vụ của một chiến
sĩ. Và anh cũng đã thay mặt cho cả một thế hệ thanh niên Cách mạng mới nói với
nhân dân, Tổ quốc bằng những lời vô cùng chí nghĩa, chí tình “Nước còn giặc, còn đi đánh giặc; chiến trường
giục giã bước hành quân… Cuộc đời đẹp nhất là cuộc đời trên trận tuyến đánh
quân thù”. Cũng từ đây, cả thế hệ thanh niên Việt Nam lên đường chống Mỹ đã
hát vang bài ca ra trận và nguyện “Mỗi
chàng trai là một Lê Mã Lương”.
Mang trong mình lý tưởng cao đẹp, trong thời đại
hòa bình, đất nước hát bài ca xây dựng, thì mỗi chúng ta phải tâm niệm “Cuộc đời đẹp nhất là trên các giảng đường”,
trên mặt trận sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, hàng ngày hàng giờ, bằng mồ
hôi của sức lực và tâm não sáng tạo ra thật nhiều của cải vật chất và tinh thần
để làm giàu cho dân, cho nước để làm sao “Nước
ta có thể sánh vai với các cường quốc năm châu”. Đó là những Nguyễn Tử Quảng
dũng sĩ diệt vi rút máy tính, những anh hùng thời đổi mới, những vận động viên
thể thao giành huy chương vàng, huy chương bạc để lá cờ đỏ sao vàng của Tổ quốc
tung bay trên các đấu trường châu lục.
b. Sống đẹp còn là sống có tình cảm trong sáng, lành mạnh,
phong phú.
Con người sống đẹp phải là con người có
đời sống tâm hồn phong phú, tình cảm lành mạnh giàu yêu thương, nhân ái, vị
tha. Đối với gia đình, phải là người con hiếu thảo, người chồng, người vợ, người
tình trong sáng, thủy chung. Đối với Tổ quốc, đồng bào, phải là người công dân
biết sống và chết cho quê hương, biết cảm thông, chia sẻ, không bao giờ được
phép quay lưng với nỗi đau của đồng loại. Là thanh niên, tuổi trẻ, bạn đã tham
gia hiến máu nhân đạo bao giờ chưa? Màu hồng những giọt máu của bạn sẽ trở
thành màu xanh sự sống cho bệnh nhân và một giọt máu của bạn cho đi sẽ có một
cuộc đời ở lại.
c. Sống đẹp là phải không ngừng học tập để có tri thức
sâu rộng về khoa học và đời sống
Đã sống thì phải luôn luôn sống cho mạnh
mẽ. Muốn thế phải học tập. Vì “tri thức
là sức mạnh”. Nhà giáo dục học nổi tiếng của Liên Xô cũ đã có lời khuyên
chí lý với thanh niên, học sinh: “Phải học
tập để hiểu biết sâu rộng vế khoa học, về đời sống, để hiểu biết tình yêu, phải
học tập cách sống hạnh phúc, như thế có nghĩa là học tập để biết tự trọng, học
tập để hiểu rõ: vinh hạnh được làm người”.
d. Sống
đẹp còn là phải luôn luôn biết hành động phù hợp với pháp luật, với đạo lý, góp
phần vào sự phát triển của xã hội và hoàn thiện nhân cách của bản thân.
Người có cuộc sống đẹp luôn chấp hành
nghiêm chỉnh luật pháp như luật giao thông, không bao giờ đua xe. Vì đó là trò
đánh đu với tử thần; không bao giờ tham gia “đánh lô đề, lên đê mà ở”, hay “đánh
bạc, bác thằng bần”…
2. Phê
phán lối sống không đẹp
Trong khi giữa cuộc sống muôn màu muôn vẻ,
có biết bao người đã sống một đời sống rất
đẹp, được mọi người kính trọng, khâm phục xem đó là những tấm gương sẽ sáng mãi
với thời gian, được lưu danh trong sử sách, thì cũng có không ít những người có
cuộc sống chưa lành mạnh, chưa đẹp, thậm chí là không đẹp. Đó là những người có
mục đích sống xấu xa, ích kỉ, vụ lợi, sẵn sàng nhúng tay vào tội ác như giết
người, tham nhũng, buôn ma túy, cái chết trắng, gieo tai họa cho bao số phận.
Đó còn là lối sống thờ ơ, vô cảm trước cộng đồng, lười học, lười tu dưỡng,
thích hưởng thụ, đua đòi, chạy theo tiếng gọi đồng tiền bất chính, coi nhẹ tình
cảm, đạo đức nhân phẩm và làm hủy hoại nhân cách con người.
Kết luận
Đến đây, chúng ta có thể khẳng định người
sống đẹp là người có nhân cách cao đẹp và thực sự có một đời sống hạnh phúc,
tâm hồn thanh thản. Cuộc đời còn dài, tất cả tương lai còn ở phía trước, chúng
ta sẽ không ngừng phấn đấu để có một ngày mai huy hoàng và sáng lạn, để cho đến
giây phút “Vẫy chào cõi thực để vào hư;
trong hơi thở chót dâng trời đất” vẫn có thể tự hào mà nói rằng:
“Nhưng tôi không tiếc không buồn
Những ngày xanh đẹp trong vườn ban mai
Vì tôi đã sống cho đời
Hơn là đã sống cho
tôi rất nhiều
Tôi không buồn những
buổi chiều
Vì tôi đã sống rất
nhiều ban mai”
Đăng nhận xét