Các bạn cùng xem video hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn và tự luyện với các đề đọc hiểu do cô Trịnh Thu Tuyết – giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội biên soạn.
Cấu trúc đề thi các năm trước | Cấu trúc đề thi năm 2014 |
+ Thời gian làm bài: 150 phút + Cấu trúc: 2 phần, 3 câu hỏi Phần chung: - 1 câu về văn học nước ngoài (2 điểm) - 1 câu về nghị luận xã hội (3 điểm) Phần riêng: - Thí sinh chọn 1 trong 2 đề về Nghị luận văn học (5 điểm) | + Thời gian làm bài: 120 phút + Cấu trúc đề thi gồm 2 phần: - Phần 1: Kiểm tra đánh giá (KTĐG) kĩ năng đọc hiểu của học sinh (theo hình thức của PISA) - Phần 2: KTĐG kĩ năng viết (làm văn) của học sinh (theo hướng mở, tích hợp) (Phần 2 nhiều điểm hơn phần 1) |
VIDEO TƯ VẤN HƯỚNG DẪN ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT MÔN NGỮ VĂN
Hướng dẫn làm phần Đọc - Hiểu trong đề thi tốt nghiệp môn Ngữ văn. BẤM VÀO ĐÂY để xem video
Ngay khi Bộ GD-ĐT công bố hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn vào ngày 15/4/2014 thì phần nội dung học sinh quan tâm nhất chính là phần ĐỌC HIỂU. Đây là phần kiến thức chưa từng xuất hiện trong đề thi tốt nghiệp THPT trước đây và phần ngữ liệu của đề thi sẽ không lấy trong sách giáo khoa, vì thế thời gian gần đây Hocmai.vn nhận được rất nhiều phản hồi của các bạn học sinh băn khoăn, lo lắng về dạng đề này.
Với mong muốn từng bước giúp các bạn học sinh làm quen, luyện tập cũng như ôn thi đúng hướng, từ cuối tháng 4 tới kì thi tốt nghiệp THPT, ĐH-CĐ, Hocmai.vn sẽ cung cấp đề thi ĐỌC HIỂU và video tư vấn hướng dẫn chi tiết ôn thi tốt nghiệp môn Ngữ văn. Nội dung này do cô Trịnh Thu Tuyết dày công nghiên cứu và biên soạn.
Cụ thể như sau:
Đề thi ĐỌC HIỂU sẽ được cập nhật hàng tuần trong bài viết này. Các bạn có thể bấm vào từng link đề dưới đây để cùng tranh luận, trao đổi tìm ra phương án tối ưu hoặc tham khảo ý kiến từ cô Tuyết tại facebook của cô.
Video tư vấn hướng dẫn chi tiết cách làm đề ĐỌC HIỂU cũng như cung cấp một số đề minh hoạ được Hocmai.vn cập nhật trong khoá Luyện thi đại học KIT-1, KIT-3, hoàn toàn miễn phí, các bạn chỉ cần đăng nhập vào Hocmai.vn để xem nội dung này
Những thay đổi trong đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2014
Theo quy chế thi tốt nghiệp THPT năm 2014, đề thi tốt nghiệp THPT môn văn sẽ có thay đổi về thời gian thi, cấu trúc đề thi, hướng ra đề thi,... Thời gian qua dư luận rất quan tâm tới các thông tin xoay quanh đề thi tốt nghiệp môn Ngữ Văn năm nay, Hocmai.vn xin tổng hợp các điểm thay đổi:Về hình thức đề thi, theo ông Nguyễn Vinh Hiển (Thứ Trưởng Bộ GD-ĐT) sẽ có phần đọc hiểu và phần viết, để đánh giá năng lực tổng hợp, kiến thức kỹ năng, cách sử dụng kiến thức kỹ năng trong cuộc sống của học sinh.
“Đề thi có 2 hay 3 câu hỏi không quan trọng. Nội dung nghị luận xã hội và nghị luận văn học có thể là hai câu riêng, nhưng cũng có thể là một câu, miễn là đáp ứng với ma trận đề.
Phần ngữ liệu đọc hiểu không lấy trong sách giáo khoa. Phần ngữ liệu này sẽ “vừa” với học sinh: Dài vừa phải, số lượng câu phức và câu đơn hợp lý, không có nhiều từ địa phương để học sinh cả nước đều có thể hiểu văn bản, cân đối giữa nghĩa đen và nghĩa bóng…
Với phần viết là câu hỏi mở, nhưng có chuẩn. Khó nhất là tư tưởng, đạo đức đến mức độ nào, còn thì vẫn có chân giá trị, giá trị sống để làm chuẩn” – đây là những thông tin về đề thi mà ông Hiển công bố.
Cũng theo ông Hiển, bài văn có hai giá trị: Giá trị thông điệp – nói thế nào để người khác hiểu được, và giá trị thứ hai là sự trong sáng của tiếng Việt - dấy chấm phẩy, câu cú, từ ngữ… Sau đó mới là cảm xúc, sự sáng tạo.
Hướng dẫn ôn luyện (Xem thêm hướng dẫn ôn thi môn Ngữ văn của cô Trịnh Thu Tuyết - giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An tại đây)
Trước những băn khoăn của giáo viên văn cả nước vè việc ôn tập cho học sinh theo hướng ra đề mới, ông Đỗ Ngọc Thống, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GD-ĐT), thường trực Ban chỉ đạo Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015, đã gợi ý giáo viên tập trung vào một số nội dung.
Về năng lực tiếp nhận văn bản - phần Đọc hiểu, theo ông Thống, thứ nhất là phải ôn cho học sinh thế nào là đọc hiểu văn bản: Nội dung chính, thông tin quan trọng, ý nghĩa của văn bản.
Thứ hai là phải hiểu từ ngữ, cú pháp, chấm câu, hình thức biểu tượng, ký hiệu ngôn ngữ… Ví dụ như hỏi một từ trong đoạn văn đó có ý nghĩa gì cũng là một cách kiểm tra đọc hiểu.
Thứ ba là nhận ra và thấy tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản, không chỉ là các biện pháp tu từ. Học sinh không chỉ phát hiện ra mà còn thấy được tác dụng của biện pháp nghệ thuật, cao hơn là nêu được ý nghĩa giá trị của văn bản đó chứ không chỉ nội dung chính.
Tiếp theo là ôn cho học sinh về kỹ năng đọc hiểu: Cách hiểu có đúng không, phương pháp hiểu văn bản.
Và hướng học sinh tới cảm xúc, cảm tưởng sau đọc hiểu văn bản.
Về phần tạo lập văn bản – phần Viết, ông Thống cho biết giáo viên cần chú ý ôn luyện cho học sinh trước hết phải có tri thức về văn bản - kiểu đoạn, cấu trúc, quá trình nhận thức đúng nhiệm vụ và yêu cầu của đề bài.
Trang bị cho các em khả năng viết các loại văn bản phù hợp với đối tượng, tình huống giao tiếp. Viết để làm gì, viết cái gì, viết như thế nào.
Ông Thống nhấn mạnh: “Cho dù đề thi mở, khuyến khích sáng tạo nhưng vẫn có những nguyên tắc, quy chuẩn của văn chương trường ốc, có căn cốt của kỹ năng cơ bản.
Không có đề mở nào mà đến mức độ viết lung tung được. Đề mở, nhưng là mở phù hợp với trình độ học sinh”.
Tham khảo đạng đề thi tốt nghiệp môn Văn mới (Theo Chuyên gia Phạm Thị Thu Hiền, Vụ Giáo dục Trung học - Bộ GD&ĐT):
Trích:
ĐỀ THI TỐT NGHIỆP THPT
(Thời gian làm bài: 120 phút)Phần I – Đọc hiểu (5 điểm)
Đọc bài thơ sau:
Mẹ và quả
(Nguyễn Khoa Điềm)
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh.
(Trích từ Mẹ của nhà thơ, NXB Phụ nữ, 2008)
Câu 2: Nêu chủ đề của bài thơ?
Câu 3: Trong nhan đề và bài thơ, chữ “quả” xuất hiện nhiều lần. Chữ “quả” ở dòng nào mang ý nghĩa tả thực? Chữ “quả” ở dòng nào mang ý nghĩa biểu tượng?
Câu 4: Nghĩa của “trông” ở dòng thơ Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng là gì?
Câu 5: Trong hai dòng thơ Những mùa quả lặn rồi lại mọc - Như mặt trời, khi như mặt trăng, tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh. Hãy nêu tác dụng của biện pháp so sánh đó.
Câu 6: Ở khổ thơ thứ nhất, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Cảm xúc của nhà thơ dành cho mẹ là gì?
Câu 7: Đặc sắc nghệ thuật của hai dòng thơ: Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên - Còn những bí và bầu thì lớn xuống là gì? A. Sử dụng từ trái nghĩa. B. Sử dụng hình ảnh nhân hóa. C. Sử dụng thủ pháp miêu tả. D. Sử dụng phép tương phản, đối lập.
Câu 8: Biện pháp tu từ nào được tác giả sử dụng trong hai dòng thơ Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn - Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi? Ghi lại cảm xúc của em khi đọc hai dòng thơ này.
Câu 9: Ở khổ thơ thứ hai, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Hãy ghi lại cảm xúc của nhà thơ mà em cảm nhận được?
Câu 10: Phần in đậm trong dòng thơ: Và chúng tôi, một thứ quả trên đời được gọi là:
A. Phụ chú. B. Khởi ngữ. C. Tình thái. D. Gọi đáp.
Câu 11: Chữ “hái” trong dòng thơ Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái có nghĩa là gì?
Câu 12: Chữ “mỏi” trong dòng thơ Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi có nghĩa là gì?
Câu 13: Những biện pháp tu từ nào được sử dụng trong hai dòng thơ cuối bài? Tác dụng của những biện pháp đó là gì?
Câu 14: Ở khổ thơ thứ ba, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào? Hình dung và ghi lại tâm trạng của nhà thơ trong hai dòng thơ cuối bài.
Câu 15: Suy nghĩ, cảm xúc nào của nhà thơ để lại ấn tượng sâu đậm nhất với em?
Câu 16: Đọc xong bài thơ, em nghĩ đến câu tục ngữ hay ca dao nào? Hãy ghi lại câu tục ngữ hay ca dao đó.
Câu 17: Trong văn học có nhiều tác phẩm viết về tình mẫu tử. Hãy kể tên một số tác phẩm viết về đề tài này mà em đã học hoặc đã đọc. Từ đó, chỉ ra sự khác biệt lớn nhất về mặt nghệ thuật và nội dung của bài thơ Mẹ và quả (Nguyễn Khoa Điềm) với những tác phẩm ấy.
Câu 18: Đọc xong bài thơ, em có suy nghĩ gì về cách ứng xử với cha mẹ của một số người qua những mẩu tin sau?
Sáng 26/3, Nguyễn Duy Linh (25 tuổi, trú huyện Thanh Oai) bị TAND Hà Nội xét xử về tội giết người. Nạn nhân là mẹ của bị cáo. (Theo http://vnexpress.net ngày 26/3/2014)
Cụ Nguyễn Văn Quý (84 tuổi) và cụ Nguyễn Thị Chén (82 tuổi), ngụ thôn Đồng Lư, xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai, Hà Nội đang sống trong góc nhà nhỏ hẹp khoảng dăm m2, chiếc giường xin được ở đâu nên hai chân còn, hai chân phải lấy gạch kê lên. Tám năm qua, cả 2 cụ bị con cái đẩy ra đường dù đã dựng vợ, gả chồng cho con cái yên ấm. Hiện tại, cụ ông ngày ngày ra đồng mò cua bắt ốc về nuôi cụ bà qua những ngày đói khổ. (Theo http://vietnamnet.vn ngày 27/12/2013)
Đùn đẩy trách nhiệm không muốn phụng dưỡng mẹ già, các con đã đẩy cụ bà 77 tuổi ra đường trong đêm sương lạnh. (Theo http://ngoisao.net ngày 23/2/2013)
Phần II – Viết (5 điểm):
HS chọn 1 trong 2 câu sau để làm bài:
Câu 1: Các cơ quan quản lí du lịch ở nước ta cũng như nhiều quốc gia trên thế giới hàng năm đều dành rất nhiều tiền để ủng hộ, đầu tư cho những địa danh nổi tiếng của đất nước. Bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thông như áp phích, tạp chí quảng cáo, truyền hình, đài phát thanh, các cơ quan này có thể gửi thông điệp về những cảnh đẹp, và hy vọng sẽ đón được nhiều khách du lịch tới đó. Giả sử bạn được thuê bởi một cơ quan quản lí du lịch, hãy viết một bài văn, trong đó chỉ ra một nơi trên đất nước ta mà khách du lịch có thể tìm thấy nhiều điều thú vị khi đến đó.
Câu 2: Mục đích của Nguyễn Minh Châu khi xây dựng nhân vật Phùng trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa.
Nguồn Hocmai.vn
Đăng nhận xét